Theo Thạc sỹ Nguyễn Thị Hường – Chi cục Trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh cho biết việc lựa chọn không đảm bảo chất lượng và bảo quản thực phẩm không đúng cách là điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của các loại vi khuẩn, dẫn tới ô nhiễm hoặc dễ làm cho thức ăn ôi thiu, vì vậy nguy cơ ngộ độc thực phẩm tăng gấp nhiều lần. Trẻ em và những người có hệ miễn dịch kém thường là “nạn nhân” chính bị ngộ độc thực phẩm. Đặc biệt vào các dịp Tết người dân có  xu hướng ăn uống nhiều hơn và nguy cơ ngộ độc cũng cao hơn.

Ngộ độc thực phẩm: Là tình trạng bệnh lý xảy ra do ăn hay uống phải các thức ăn bị ô nhiễm các chất độc hại với sức khỏe con người.

Ngộ độ thực phẩm: có 2 loại:

- Ngộ độ cấp tính: triệu chứng xảy ra sau khi ăn thức ăn bị ô nhiễm từ 30 phút đến vài ngày. Có các biểu hiện: đi ngoài phân lỏng nhiều lần trong ngày, đau bụng, buồn nôn hoặc nôn mửa liên tục, mệt mỏi, khó chịu, đau đầu hoa mắt, chóng mặt...Ngộ độc cấp tính thường do ăn phải các thức ăn có nhiễm VSV hay các loại hóa chất với lượng lớn.

- Ngộ độc thực phẩm mãn tính: thường không có các dáu hiệu rõ ràng sau khi ăn phải các thức ăn bị ô nhiễm, nhưng chất độc có trong thức ăn này sẽ tích lũy ở những bọ phận trong cơ thể, gây ảnh hưởng tới quá trình chuyển hóa các chất, rối loạn hấp thụ gây nên suy nhược, mệt mỏi kéo dài hay các bệnh mãn tính khác, cũng có khi các chất độc gây biến đổi các tế bào và gây ung thư.. Ngộ độc mãn tính thường do ăn phải các thức ăn ô nhiễm các chất hóa học liên tục trong thời gian dài.

Một số nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm

1. Xử lý thực phẩm hoặc nấu nướng món ăn không đúng cách.

2. Thức ăn để ngoài không khí nóng quá lâu.

3. Ăn uống ngoài đường, vỉa hè, nhất là ở những hàng quán mất vệ sinh.

4. Thường xuyên ôm ấp, âu yếm các con vật nuôi khiến trẻ em dễ bị dính lông của những con vật này và lại dính vào thức ăn và đưa vào miệng.

5. Thức ăn không được nấu chín kĩ để “tiêu diệt” các vi khuẩn, thay vào đó, vi khuẩn có cơ hội nhân lên và phá hủy thức ăn.

6. Hoa quả và rau xanh chưa được rửa sạch đúng cách.

          7. Nấu đồ ăn với nước bị ô nhiễm

Để phòng ngừa ngộ độc TP, nên thực hiện 10 nguyên tắc "vàng" sau:

- Chọn TP tươi sạch.

- Thực hiện "ăn chín, uống sôi"; ngâm kỹ, rửa sạch rau quả khi ăn sống.

- Thức ăn sống, chín phải để riêng; không dùng lẫn dụng cụ chế biến.

- Giữ dụng cụ, nơi chế biến luôn khô sạch.

- Rửa tay trước khi chế biến và trước khi ăn.

- Chế biến thức ăn bằng nước sạch.

- Che đậy, bảo quản cẩn thận thức ăn đã nấu chín.

- Ăn ngay thức ăn khi vừa nấu xong.

- Đun kỹ thức ăn trước khi dùng lại.

- Không ăn thức ăn ôi thiu.

 Bên cạnh đó cần:

- Vệ sinh nhà bếp thường xuyên

Nhà bếp nên thường xuyên vệ sinh, tạo sự khô thoáng vì không khí nóng ẩm, có nhiều thực phẩm dinh dưỡng ở nhà bếp thường tạo điều kiện cho các vi khuẩn sinh sôi, phát triển, gây hại cho cơ thể người.

- Rửa tay với xà phòng trước khi ăn

Bàn tay thường tiếp xúc với nhiều thứ trong môi trường sống xung quanh bạn, để đảm bảo vệ sinh tốt nhất, phòng ngộ độc, bạn nên rửa tay sạch với nước và xà phòng trước khi bắt đầu “chén” mâm cỗ Tết nhé.

Xử trí khi bị ngộ độc thực phẩm

Khi có trường hợp ngộ độc thực phẩm cần thông báo ngay cho cơ sở y tế gần nhất dù là ngộ độc nặng hay nhẹ, ít hay nhiều người mắc.

1. Sơ cấp cứu người bị ngộ độc thực phẩm

1.1. Trường hợp bị ngộ độc nhẹ

- Dấu hiệu ngộ độc nhẹ như buồn nôn, chóng mặt, đau bụng, tiêu chảy...

- Nếu các biểu hiện của ngộ độc thực phẩm xảy ra trước 4-6 giờ sau khi ăn;

khi đó thức ăn vẫn còn trong dạ dày, chưa xuống ruột, trường hợp này cần khẩn trương làm cho người bị ngộ độc nôn ói để tống thức ăn bị nhiễm độc ra khỏi dạ dày.

+ Cách gây nôn thông thường là ngoáy họng. Nếu bệnh nhân còn tỉnh táo

có thể cho bệnh nhân uống dung dịch nước muối loãng (2 thìa canh muối pha vào một cốc nước ấm), rồi ngoáy họng để kích thích nôn.

+ Trường hợp bệnh nhân lơ mơ không tỉnh táo hoặc có co giật thì không được phép gây nôn, đề phòng bệnh nhân bị sặc.

2+ Đối với trường hợp người ngộ độc bị tiêu chảy: nên uống nhiều nước,không nên uống sữa. Để người bệnh nằm nghỉ, sau đó hòa 1 lít nước với một gói orezol hoặc nếu không có sẵn gói orezol thì có thể pha 1/2 thìa cà phê muối cộng với 4 thìa cà phê đường trong 1 lít nước rồi cho người bệnh uống để bù và chống mất nước cho cơ thể. Mặt khác uống nước còn giúp trung hòa chất độc trong cơ thể người bệnh nhằm hạn chế tối đa những tác hại mà độc tố sẽ mang lại.

1.2. Trường hợp bị ngộ độc nặng

- Dấu hiệu như nôn ói, tiêu chảy nhiều lần, đau đầu, tê môi, nổi mẩn đỏ...Cần nhanh chóng đưa bệnh nhân tới cơ sở y tế để cấp cứu.

Phòng ngừa là cách chữa bệnh tốt nhất trong hàng loạt các biện pháp đối phó với các vấn đề ngộ độc thực phẩm . Vậy nên, các bà nội trợ hãy lưu ý để tránh những rủi ro đáng tiếc, nhất là cho trẻ nhỏ và người cao tuổi.

Nguyễn Minh