Ngày nay, số người bị bệnh Tăng huyết áp (THA) ngày càng nhiều, không chỉ người già mà nhiều người trẻ cũng bị căn bệnh này. Có không ít người bị những biến chứng nguy hiểm đe dọa đến tính mạng, tàn phế, thậm chí là tử vong do không phát hiện bệnh kịp thời hoặc không tuân thủ điều trị. Đây là một bệnh mãn tính nên người bệnh cần biết cách tự kiểm soát huyết áp để có một cuộc sống khỏe mạnh.
Xem hình
Ảnh minh họa (Nguồn internet)

THA nguy hiểm ra sao?

          Những người bị THA mà không được kiểm soát sẽ rất dễ có biến chứng nguy hiểm, chủ yếu xảy ra ở tim, não, thận, mắt và mạch máu.

          - Tại tim, THA gây tim lớn (lâu ngày gây suy tim); bệnh mạch vành gồm thiếu máu cơ tim im lặng, cơn đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim và đột tử do tim.

          - Tại não, THA gây nên cơn thiếu máu não thoáng qua, suy giảm nhận thức và sa sút trí tuệ; đột quỵ (tai biến mạch máu não) gồm nhồi máu não (nhũn não) và xuất huyết não (chảy máu não, đứt mạch máu não); bệnh não do THA (nôn mửa, chóng mặt, co giật, hôn mê...)-

          - Ở thận, THA gây bệnh thận giai đoạn cuối và cuối cùng là suy thận.        

          - Ở mắt, THA sẽ gây mờ mắt, mù (bệnh lý võng mạc do THA).

          - Tại mạch máu, THA gây phồng lóc động mạch chủ, xơ vữa động mạch, viêm tắc động mạch chân.

   Sinh hoạt thường ngày đối với bệnh nhân THA

          THA là căn bệnh mãn tính, không thể điều trị khỏi trong một thời gian ngắn và người bệnh sẽ phải chung sống với bệnh suốt đời. Mục tiêu trong điều trị bệnh là phải kiểm soát tốt HA và các biến chứng. Máy kiểm tra HA và thuốc là 2 lựa chọn tối ưu, nhưng chế độ ăn uống, luyện tập, nghỉ ngơi đúng cách sẽ hỗ trợ rất nhiều cho bệnh nhân trong quá trình điều trị. Dưới đây là một số lưu ý nhỏ mà những người bị THA có thể tham khảo.

          Về chế độ sinh hoạt, luyện tập hằng ngày

    Buổi sáng khi tỉnh dậy, người bệnh không nên rời khỏi giường ngay mà hãy nằm trên giường cử động chân tay, đầu, cổ. Cách này có tác dụng thúc đẩy cơ bắp, mạch máu toàn thân hoạt động bình thường, làm cho cơ thể thích ứng với sự thay đổi của tư thế, tránh được tình trạng chóng mặt do mất thăng bằng đột ngột sau những giờ nằm tĩnh trên giường. Sau đó mới từ từ ngồi dậy và ra khỏi giường vận động. Làm như vậy để tránh HA bị dao động mạnh.

    Nên rửa mặt và súc miệng bằng nước ấm. Nếu nước quá nóng hay quá lạnh đều gây kích thích phần cảm thụ của da, làm co giãn mạch máu xung quanh, đều không tốt. Khi súc miệng xong nên uống một cốc nước ấm, vừa có tác dụng "rửa” dạ dày, ruột, vừa làm loãng máu, giảm độ đậm đặc của huyết dịch, tuần hoàn máu được thông suốt hơn.

    Về việc tập thể dục, người bệnh không nên chọn những hình thức vận động mạnh mà chỉ nên đi bộ, chạy chậm, thể dục mềm dẻo, hoặc tập thái cực quyền... để tăng cường khả năng co giãn của mạch máu, có lợi cho việc điều hòa HA. Việc quan hệ tình dục ở người bị THA cần hài hòa, nhẹ nhàng, tránh gấp gáp, quá độ sẽ làm ảnh hưởng đến HA, dễ dẫn tới tai biến mạch máu não. Nên tạo cho mình giấc ngủ ngon, hạn chế thức quá khuya. Nếu có điều kiện, trước khi đi ngủ nên ngâm chân vào nước ấm, rồi xoa bóp hai chân để thúc đẩy tuần hoàn máu.

    Người bệnh THA cần luôn giữ cho mình tinh thần thư thái, ít xúc động. Những cơn giận dữ sẽ rất có hại cho người bệnh.

   Về ăn uống

    Người bệnh nên dùng các món ăn dễ tiêu hóa và thức ăn loãng vì nếu cung cấp nước không đủ sẽ làm cho huyết dịch cơ thể ban đêm trở nên đậm đặc, dẫn đến tắc động mạch gây THA. Trong bữa ăn hằng ngày cần có nhiều rau, quả tươi để tránh bị táo bón. Tình trạng táo bón thường xuyên sẽ gây ảnh hưởng lên HA. Nên sử dụng những thực phẩm có tính chất an thần, lợi tiểu nhẹ như: rau cải, cà chua, bầu bí, khóm, mía, cam, khoai lang, khoai tây, khoai môn, đậu xanh, đậu đen...

    Giảm lượng muối tiêu thụ < 6g/ngày, bằng cách: hạn chế sử dụng những thức ăn chế biến sẵn như mì ăn liền, giò chả, lạp xưởng, đồ hộp...; giảm những thức ăn mặn như mắm, tương, dưa, cà...; giảm một số thói quen của người Á Đông như chấm muối, chấm nước mắm... khi không thật sự cần.

   Phòng bệnh THA như thế nào?

    Hiện nay, bệnh THA ngày càng trở nên phổ biến. Các yếu tố liên quan đến THA thường gắn liền với đời sống hiện đại như: thừa cân, béo phì, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, dư thừa lượng muối và lượng chất béo trong khẩu phần ăn... Vì vậy duy trì một lối sống lành mạnh là biện pháp hữu hiệu nhất để phòng chống căn bệnh này. Hãy:

    - Giảm cân nặng nếu thừa cân.

    - Không hút thuốc lá, thuốc lào.

          - Ăn uống hợp lý, không ăn nhiều chất béo bão hòa và giảm muối trong khẩu phần ăn hằng ngày.

          - Tập thể dục đều đặn.

          - Không uống, bỏ hẳn hoặc uống rượu, bia có chừng mực nếu đã có thói quen).

    - Tránh căng thẳng, tự tạo cho mình cuộc sống hài hòa.

    - Kiểm tra huyết áp của bạn thường xuyên.

          - Kiểm tra các nguy cơ khác như rối loạn đường máu, lipid máu …

 

TT GDSK

Tác giả: TT GDSK