Thế giới hiện có khoảng 35,6 triệu người mắc chứng mất trí nhớ. Con số này dự kiến sẽ tăng gấp đôi (65,7 triệu người) vào năm 2030 và tăng hơn gấp 3 lần (115,4 triệu người) vào năm 2050. Chứng mất trí nhớ ảnh hưởng đến người dân ở tất cả các quốc gia, trong đó 58% số dân sống ở các nước có thu nhập thấp và trung bình; dự báo con số này sẽ tăng lên trên 70% vào năm 2050.

 

Chi phí điều trị và chăm sóc người mắc chứng mất trí nhớ trên toàn cầu là trên 604 tỷ USD một năm. Chi phí này bao gồm công tác chăm sóc về y tế và xã hội, cũng như những thiệt hại về thu nhập của người mắc chứng mất trí nhớ và những người chăm sóc họ.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vừa ra bản báo cáo "Chứng mất trí nhớ: Một ưu tiên sức khỏe cộng đồng"

Hiện chỉ có 8 quốc gia trên thế giới có các chương trình quốc gia giải quyết căn bệnh mất trí nhớ. Báo cáo "Chứng mất trí nhớ: Một ưu tiên sức khỏe cộng đồng" được thực hiện bởi Tổ chức Y tế thế giới và Hội nghiên cứu về bệnh Alzheimer quốc tế khuyến cáo: các quốc gia cần thiết lập các chương trình chú trọng đến việc nâng cao khả năng chẩn đoán sớm căn bệnh, nâng cao nhận thức của cộng đồng về căn bệnh, chăm sóc cho người bệnh tốt hơn và hỗ trợ cho những người chăm sóc họ.

Nâng cao khả năng chẩn đoán sớm

Việc thiếu chẩn đoán là một trong những vấn đề lớn, ngay ở các nước có thu nhập cao cũng chỉ có từ 20 - 50% số trường hợp mất trí nhớ được phát hiện. Khi được phát hiện muộn, bệnh thường ở giai đoạn cuối.

Tiến sỹ Oleg Chestnov, Trợ lý Tổng Giám đốc WHO phụ trách các căn bệnh không lây nhiễm và sức khỏe tinh thần, nhận định: “Các nhân viên y tế thường không được đào tạo đầy đủ để nhận biết chứng mất trí nhớ”. Ông kêu gọi các nước trên thế giới cần nâng cao khả năng phát hiện sớm chứng mất trí nhớ và cung cấp chăm sóc y tế và xã hội cần thiết, từ đó có thể giảm gánh nặng của căn bệnh cho xã hội.

Nâng cao nhận thức cộng đồng và loại bỏ các quan niệm sai lầm về căn bệnh

Báo cáo chỉ ra rằng, việc thiếu thông tin và thiếu hiểu biết cơ bản về chứng mất trí nhớ dẫn đến việc bệnh nhân mắc chứng mất trí nhớ và những người chăm sóc họ không nhận thức được tính nguy hiểm của căn bệnh này, đồng thời làm hạn chế quá trình tìm kiếm các triệu chứng ban đầu của căn bệnh, hạn chế khả năng hỗ trợ về y tế và xã hội.

Ông Marc Wortmann, Giám đốc điều hành Hội nghiên cứu về bệnh Alzheimer quốc tế cho rằng, hiểu biết cơ bản về chứng mất trí nhớ, các triệu chứng của bệnh, tầm quan trọng của việc chẩn đoán và sự giúp đỡ người bệnh của cộng đồng còn rất hạn chế. Vì vậy, việc quan trọng cần làm là khắc phục tình trạng thiếu hiểu biết và thiếu nhận thức về căn bệnh loại bỏ các quan niệm sai lầm liên quan đến bệnh mất trí nhớ.

Nâng cao hỗ trợ đối với những người chăm sóc bệnh nhân mất trí nhớ

Tăng cường hỗ trợ với những người chăm sóc bệnh nhân mất trí nhớ cũng là điều mấu chốt. Trên thế giới, hầu hết người chăm sóc bệnh nhân mất trí nhớ là những người không chuyên nghiệp như các thành viên trong gia đình (vợ chồng, con cái…) hoặc bạn bè. Theo báo cáo, những người chăm sóc bệnh nhân mất trí nhớ có thể bị rối loạn tinh thần như chán nản, lo lắng và thường trong tình trạng sức khỏe kém. Khi phải tập trung chăm sóc cho người bệnh mất trí nhớ, người chăm sóc bệnh nhân cũng gặp phải khó khăn kinh tế vì họ có thể phải bỏ việc hoặc bị sa thải hoặc chỉ tìm được công việc có thu nhập thấp.

Báo cáo cũng đề nghị nâng cao mức hỗ trợ cho người bệnh mất trí nhớ và những người chăm sóc họ trong các dự án đầu tư nghiên cứu căn bệnh này. Dù ở quốc gia có thu nhập thấp hay thu nhập cao thì những dịch vụ công sẽ hỗ trợ đắc lực cho những gia đình phải chăm sóc bệnh nhân mất trí nhớ và giảm các chi phí chăm sóc bệnh nhân tại nhà. Đồng thời, quá trình đào tạo cho đội ngũ y, bác sĩ cần tập trung vào những biểu hiện của bệnh cũng như các kỹ năng cần thiết trong khám lâm sàng, điều trị và chăm sóc lâu dài cho bệnh nhân.

Mất trí nhớ là một hội chứng gây ra bởi những căn bệnh liên quan đến bộ não, thường là bệnh kinh niên, làm ảnh hưởng đến trí nhớ, suy nghĩ, hành vi và khả năng điều khiển các hoạt động thường ngày. Bệnh Alzheimer là nguyên nhân chính dẫn đến chứng mất trí nhớ và có thể chiếm 70% các trường hợp mắc bệnh.

 

 

Tác giả: Trung tâm TTGDSK