Bé Nguyễn Thị Hoa, ở xã Quảng Lạc, huyện Nho Quan đã 22 tháng tuổi, nhưng chỉ nặng 10kg, có nguy cơ bị suy dinh dưỡng nếu chăm sóc không đúng cách. Biết được điều này, cán bộ dinh dưỡng của Trạm Y tế xã thường đến nhà tuyên truyền, hướng dẫn cách chế biến thức ăn sao cho phù hợp để cải thiện cân nặng cho bé.

Trao đổi với chị Nguyễn Thị Kim Bích, xã Quảng Lạc, huyện Nho Quan “Nhờ cán bộ y tế xã thường xuyên kiểm tra cân nặng, chiều cao rồi tuyên truyền nên tôi mới biết bé có thể bị suy dinh dưỡng. Do bé kén ăn nên tôi được các cô tư vấn xay nhuyễn thức ăn, đặc biệt bổ sung nhiều rau, chất sắt, canxi, nhờ đó mà cân nặng cũng có chuyển biến tốt”.

Phòng, chống suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất lẫn trí tuệ. Tuy nhiên, hoạt động này chưa bao giờ dễ dàng, điều quan trọng cần nâng cao nhận thức người dân, đặc biệt là phụ nữ mang thai, phụ nữ có con từ 0 đến 60 tháng tuổi.

Theo số liệu của Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho thấy, trẻ em Việt Nam từ 6 tháng đến 12 tuổi thiếu vi chất nghiêm trọng. Có hơn 50% trẻ em thiếu hụt các vi chất như vitamin A, B1, C, D và sắt trong khẩu phần ăn hàng ngày, điều đó cho thấy bữa ăn truyền thống chưa đáp ứng được nhu cầu của trẻ em trong giai đoạn phát triển rất nhanh. Có 3 bệnh do thiếu vi chất dinh dưỡng quan trọng đang tác động đến sức khỏe cộng đồng là bướu cổ do thiếu iod, thiếu máu dinh dưỡng do thiếu sắt và khô mắt do thiếu vitamin A. Ngoài ra, hiện nay một vấn đề cũng cần quan tâm đó là bệnh còi xương do thiếu vitamin D, vì hậu quả của thiếu vi chất này sẽ ảnh hưởng đến tầm vóc của con người.

Tại Ninh Bình, những năm qua, công tác phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em (SDDTE) trên địa bàn tỉnh từng bước được cải thiện, trong những năm qua, Ban chỉ đạo, Ban điều hành phòng chống SDD từ tỉnh đến xã, phường, thị trấn được thành lập và thường xuyên kiện toàn; đặc biệt thiết lập được một mạng lưới cộng tác viên phòng chống SDD đến tận thôn/ xóm. Các hoạt động triển khai của từng giai đoạn đều có những đánh giá cụ thể, từ đó đưa ra kế hoạch thực hiện có hiệu quả, phù hợp với từng địa phương. Hoạt động của đội ngũ cán bộ y tế, cộng tác viên dinh dưỡng, dân số, gia đình và trẻ em các cấp, sự phối hợp chặt chẽ giữa các ban, ngành, hội, đoàn thể trong công tác phòng chống SDDTE cũng được triển khai cụ thể ứng với từng địa bàn phụ trách.

Một trong những hoạt động quan trọng nhằm cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em là bổ sung vi chất dinh dưỡng uống vitamin A, được tổ chức vào các dịp “Tháng hành động vì trẻ em”, “Ngày vi chất dinh dưỡng” ( 1–2 tháng 6 hàng năm) qua đó đã có hơn 98% trẻ trong độ tuổi được uống bổ sung vitamin A và cân, đo để theo dõi tình trạng dinh dưỡng; hơn 70% bà mẹ sau sinh trong vòng 1 tháng được bổ sung vitamin A liều cao

Chia sẻ với chúng tôi chị Trưởng trạm Y tế xã Ninh Giang cho biết: “Để đảm bảo cho trẻ trên địa bàn được bổ sung đầy đủ vitamin A trong đợt I năm 2020, Trạm chúng tôi đã thực hiện rà soát đối tượng, lập danh sách và cử đội ngũ y tế thôn, xóm đến từng nhà phát giấy mời, phấn đấu không để bỏ sót, dự trù đến cả những trẻ em tạm trú không có hộ khẩu trên địa bàn. Đồng thời tích cực tuyên truyền trên Đài Truyền thanh 3 cấp về ý nghĩa, tác dụng của việc uống vitamin A.”

Cùng với đó hoạt động truyền thông về phòng chống SDD và phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng được tăng cường trên các phương tiện thông tin đại chúng bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng, tập trung vào “Tuần lễ thế giới nuôi con bằng sữa mẹ” (ngày 1–7 tháng 8 hàng năm); “Tuần lễ dinh dưỡng và phát triển” (ngày 16 – 23 tháng 10 hàng năm)… để những kiến thức về vi chất dinh dưỡng và SDD trẻ em có thể đến được với đông đảo người dân

Đặc biệt, truyền thông trực tiếp thông qua đội ngũ cộng tác viên dinh dưỡng đến tận nhà tư vấn cung cấp kiến thức cần thiết về chăm sóc sức khoẻ bà mẹ mang thai, hướng dẫn cách cân, đo  theo dõi tăng trưởng phục hồi trẻ suy dinh dưỡng, đa dạng hoá thực phẩm cho bữa ăn gia đình, phòng chống thiếu Vitamin A, thiếu sắt, I ốt và sự phát triển của trẻ nhỏ. Qua đó, giúp các bà mẹ nâng cao hiểu biết, có thêm kiến thức, kinh nghiệm để chăm sóc con cái ngay từ khi còn trong bụng mẹ.

Với sự triển khai đồng bộ, cùng với sự vào cuộc của các cấp, các ngành Chương trình phòng, chống SDDTE ở tỉnh ta đã thu được những kết quả khả quan, Theo báo cáo năm 2019, tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em dưới 5 tuổi của tỉnh ở thể cân nặng/tuổi còn 12,7% (giảm 0,3% so với năm 2018), thể thấp còi ước đạt 22,4% (giảm 0,9 so với năm 2018%)…

Năm 2020, ngành Y tế chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh chuẩn bị dự trù gần 75.500 viên nang vitamin A;  dự kiến có gần 60 nghìn trẻ em từ 6-36 tháng tuổi được bổ sung vitamin A đầy đủ, đúng lịch, đảm bảo an toàn. Phấn đấu đạt tỷ lệ gần 100%. Cùng với tổ chức uống vitamin A, nhân viên y tế cũng tổ chức lồng ghép các hoạt động truyền thông, cung cấp kiến thức dinh dưỡng hợp lý; kiến thức nuôi con bằng sữa mẹ cũng như các hoạt động đo chiều cao, cân nặng cho trẻ dưới 5 tuổi để tư vấn, đánh giá thể trạng dinh dưỡng, giúp các bậc phụ huynh cân đối và có các phương pháp chăm sóc trẻ phát triển toàn diện.

 “Trẻ em hôm nay, thế giới ngày mai”. Để cải thiện nòi giống, nâng cao trí tuệ và chất lượng dân số góp phần cho việc phát triển kinh tế của mỗi địa phương thì mỗi gia đình, cùng toàn thể xã hội hãy chung tay làm tốt công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cho trẻ em ngay từ hôm nay.