Những năm gần đây, tỷ lệ sinh con thứ 3 của thị trấn Bình Minh (Kim Sơn) luôn có tỷ lệ cao: năm 2015 là 25%, năm 2016 là 31% và 6 tháng đầu năm 2017 ở mức 47,3%. Con số này luôn là bài toán nan giải trong thực hiện các chính sách dân số và thực hiện các chỉ tiêu dân số hàng năm trên địa bàn thị trấn.

Theo chân cán bộ dân số thị trấn đến một số gia đình sinh con thứ 3 trở lên, qua tìm hiểu của chúng tôi, mỗi gia đình có lý do, hoàn cảnh riêng để lý giải cho việc sinh con thứ 3. Có những gia đình mặc dù đã “có nếp, có tẻ”, con thứ 2 hiện đã 10 tuổi và tuổi sinh đẻ của phụ nữ theo khoa học cũng ở mức cần cân nhắc (36 tuổi), nhưng chị Nguyễn Thị Thu, giáo dân ở khối 13 thị trấn Bình Minh vẫn quyết định sinh thêm con thứ 3 với suy nghĩ “trời sinh voi, trời sinh cỏ”. Chị Thu cho biết: Quyết định sinh con thứ 3 trong khi điều kiện gia đình còn khó khăn, bản thân tôi rất vất vả, giờ gánh nặng nuôi cả gia đình chỉ trông chờ vào một mình chồng tôi làm nghề thợ xây. Vợ chồng tôi phải cố gắng tằn tiện chi tiêu trong gia đình để nuôi các con khôn lớn.

          Đối với gia đình có điều kiện về kinh tế như gia đình chị Vũ Thị Hài, sinh năm 1972, ở khối 4 lý do sinh con thứ 4 bởi vì gánh nặng là trưởng họ đặt lên vai nên anh chị quyết tâm đẻ bằng được cậu con trai. Năm nay cậu quý tử của gia đình anh chị được 2 tuổi. Chị Vũ Thị Hài chia sẻ: Vẫn biết sinh đông con là gia đình chưa thực hiện tốt chính sách dân số của Đảng và Nhà nước, tuy nhiên nếu sinh thêm cháu thứ 4 gia đình tôi vẫn có khả năng nuôi cháu đầy đủ. Gia đình rất vui khi đã đáp ứng lòng mong mỏi của cả họ Lê khi sinh được con trai nói dõi tông đường của dòng họ lớn.

          Đồng chí Vũ Minh Hiệu, Chủ tịch UBND thị trấn Bình Minh thẳng thắn thừa nhận tình trạng sinh con thứ 3 trở lên của thị trấn còn cao đã tồn tại mấy năm gần đây, tỷ lệ các cặp vợ chồng sử dụng các biện pháp tránh thai thấp, mới đạt 68%. Nguyên nhân của tình trạng này do dân số đông, địa bàn rộng, thị trấn Bình Minh có trên 4.300 nhân khẩu/13 khối dân cư. Thời gian qua, mặc dù chính quyền địa phương đã quan tâm chỉ đạo, hỗ trợ nguồn lực cho công tác tuyên truyền về dân số - KHHGĐ nhưng chỉ tiêu giao về tỷ lệ sinh con thứ 3 vẫn không đạt, chiếm tỷ lệ cao từ 25 đến trên 47%. Năm 2016, thị trấn còn 9/13 khối có người sinh con thứ 3 trở lên. Các trường hợp sinh đông con phần lớn rơi vào hộ nghèo, cận nghèo, hộ sinh con một bề, hộ gia đình khá giả; một số trường hợp bị vỡ kế hoạch do sử dụng các biện pháp tránh thai không bền vững. 

          Mặt khác, địa bàn của thị trấn rộng, chia thành 13 khối, nhiều khối dân xa trung tâm thị trấn, nhiều hộ tham gia làm kinh tế nuôi trồng thủy sản, làm thuê ở đầm khu vực ngoài đê, thường xuyên không có nhà nên các cộng tác viên dân số khó tiếp cận các hộ trong việc có ý định sinh thêm con. Đồng thời việc cập nhật số liệu dân cư cũng gặp khó khăn, địa bàn thị trấn giáp ranh với xã Kim Đông, Kim Hải, Kim Trung nên có nhiều hộ dân thuộc các khối ven đê như khối 13, khối 12, khối 1 nên việc nhận thức người dân tham gia với cộng đồng còn hạn chế dẫn tới còn khó khăn trong công tác tuyên truyền. Nhận thức của người dân về chính sách dân số – KHHGĐ chưa rõ ràng. Phần lớn họ chỉ thấy lợi ích trước mắt về những chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với những hộ nghèo, chưa thấy được lợi ích lâu dài của chính sách giảm sinh. Hoạt động tuyên truyền, vận động, tư vấn kết hợp với cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản-KHHGĐ đợt 1 vào đúng mùa vụ nên các đối tượng tham gia chưa đông. Năng lực tuyên truyền của một số cộng tác viên còn hạn chế…

          Để phấn đấu hoàn thành chỉ tiêu trong năm 2017 tỷ lệ sinh 0,8%, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên giảm còn 33% cũng như để có những đổi thay tích cực về nhận thức của người dân trong giảm sinh con thứ 3 trở lên, hiện nay, thị trấn Bình Minh đang triển khai nhiều giải pháp, tích cực trong việc tuyên truyền các biện pháp giảm tỷ lệ người dân sinh con thứ 3 trở lên đi kèm với những biện pháp tuyên truyền, mang tính giáo dục cao như trong các cuộc giao ban dân số hàng tháng thường xuyên nhắc nhở các cộng tác viên tăng cường nắm tình hình để tuyên truyền, vận động nhân dân, tránh tình trạng khi người dân mang thai hoặc sinh rồi cộng tác viên dân số mới biết; phối hợp với cả hệ thống chính trị nâng cao ý thức, hành vi tự giác của người dân trong thực hiện KHHGĐ; tăng cường quản lý, giáo dục cán bộ, đảng viên, xử lý nghiêm những trường hợp cán bộ, đảng viên sinh con thứ 3; gắn việc thực hiện KHHGĐ trong thi đua xây dựng khối dân cư văn hóa; xây dựng chi bộ vững mạnh gắn với đảng viên trong chi bộ thực hiện nghiêm chính sách dân số-KHHGD, làm căn cứ để phân loại, xếp loại đảng viên hàng năm. Với những giải pháp tích cực, thị trấn Bình Minh kỳ vọng chỉ tiêu sinh con thứ 3 sẽ giảm mạnh, góp phần phát triển kinh tế-xã hội trên địa bàn thị trấn.