Tuy nhiên siêu âm sàng lọc tim bẩm sinh trước sinh còn hạn chế do các cơ sở chưa có bác sỹ đào tạo chuyên sâu về siêu âm tim,nên tỷ lệ trẻ sinh ra bị dị tật tim còn cao cũng như tỷ lệ tử vong sau sinh cao. Vì vậy trong giới hạn bài này chúng tôi xin đề cập đến vai trò của siêu âm tim trong sàng lọc bệnh tim bẩm sinh tại Bệnh viện Sản Nhi Ninh Bình.

Bệnh tim bẩm sinh là 1 trong những di tật  thường gặp, chiếm tỷ lệ 8-10/1000 trẻ em sinh sống và tỷ lệ này còn cao hơn ở những truờng hợp thai bị sẩy. Tim bẩm sinh là nguyên nhân tử vong ở trẻ sơ sinh, chiếm gần 40% tử vong sơ sinh do các dị tật bẩm sinh, các bất thường của tim thường liên quan đến các cơ quan khác đặc biệt là nhiễm sắc thể. Do đó siêu âm tim thai trong chẩn đoán tim bẩm sinh góp phần tầm soát toàn diện cho trẻ, giúp cho Bác sỹ sản khoa có dữ liệu để tiên lượng, tư vấn cho gia đình, giúp cho chẩn đoán và điều trị sau sinh tốt hơn, làm giảm gánh nặng về tâm lý cho gia đình và  xã hội..

Siêu âm tim thai được áp dụng từ đầu những năm 1980 cho phép phát hiện các bất thường cấu trúc tim, loạn nhịp tim. Nhưng ngày nay nhờ sự phát triển công nghệ siêu âm tim chuyên dụng cũng như việc đào tạo bài bản về siêu âm tim cho phép có thể phát hiện được rất nhiều những bất thường về cấu trúc của tim thai. một số bệnh tim nặng mà truớc đây chỉ có thể chẩn đoán đuợc ở thời kỳ sau sinh, thì nay có thể hoàn toàn phát hiện được trong thời kỳ bào thai. Do vậy để nâng cao khả năng phát hiện tim bẩm sinh trong cộng đồng thì siêu âm tim phải được xem như một xét nghiệm sàng lọc và được chỉ định ở tất cả các thai phụ.

Thời điểm siêu âm thích hợp nhất khi thai ở tuần thứ 18 trở lên khi đó siêu âm các mặt cắt 4 buồng tim, dọc buồng tim trái, buồng tim phải, ngang qua động mạch chủ, dọc thân động mạch phổi được xem như là một khám nghiệm tầm soát tốt với tim bẩm sinh. Nó đòi hỏi người làm hiểu sâu về giải phẫu bình thường cũng như bệnh lý của tim thai.

Tại Việt Nam hiện nay phát hiện tim bẩm sinh chủ yếu tiến hành ở các cơ sở sản khoa nên có phần tỷ lệ phát hiện còn thấp do đó một số trung tâm tim mạch lớn đã triển khai siêu âm tim thai qua đó phát hiện tỷ lệ bệnh tim bẩm sinh cao hơn.

Bệnh viện Sản Nhi Ninh Bình hiện nay đã có một số bác sỹ được đào tạo tại các trung tâm lớn như Bệnh viện Phụ Sản Trung ương, Nhi Trung ương, Viện Tim Hà Nội. Nên chúng tôi đã áp dụng siêu âm sàng lọc cấu trúc tim thai nhi và bước đầu đã phát hiện một số tim bẩm sinh như :thiểu sản thất trái, tâm thất độc nhất, thông sàn nhĩ thất toàn bộ, đảo gốc động mạch,Tú chứng Fallot… đây là những bệnh tim nặng có nguy cơ tử vong cao sau sinh. Từ đó giúp cho các Bác sỹ lâm sàng có thêm dữ liệu để tư vấn cho sản phụ và gia đình nhằm hạn chế trẻ sinh ra bị tử vong sớm, giúp chẩn đoán và điều trị sớm cho trẻ đặc biệt là trong năm đầu cần phẫu thuật  góp phần nâng cao chất lượng sức khoẻ cho thế hệ tương lai của đất nước.

Trên đây là một số vấn đề liên quan đến siêu âm sàng lọc trước sinh đặc biệt là sàng lọc cấu trúc tim thai nhi trước sinh. Rất mong được sự quan tâm đóng góp của các đồng nghiệp.

Bs. CKI Phạm Văn Dậu – Bệnh viện Sản Nhi tỉnh