Tổn thương TKTC

            TKTC là TK chi phối mọi cơ quan, nội tạng trong cơ thể, nó bao gồm hệ TK giao cảm và đối giao cảm. Mọi cơ quan đều có hệ thống này.

           Khi có biến chứng TKTC thì có những biểu hiện: Do các bộ phận trong cơ thể đều được chi phối bởi hệ TKTC nên khi tổn thương TKTC ở cơ quan nào thì biểu lộ ở cơ quan đó. Một số rối loạn có thể gặp như: rối loạn đồng tử làm đồng tử BN không điều chỉnh được khi từ chỗ sáng vào chỗ tối hay ngược lại. Rối loạn bài tiết mồ hôi: nửa thân dưới khô trong khi nửa thân trên ra mồ hôi nhiều hơn. Hệ tiêu hóa: đầy bụng, chậm tiêu, dễ nôn, tiêu chảy... Hệ tiết niệu sinh dục như bàng quang TK hay bất lực ở nam giới. Hệ tim mạch: nhịp tim nhanh liên tục, nhồi máu cơ tim không đau hay thiếu máu cơ tim im lặng, tụt huyết áp tư thế đứng… Mất cảm nhận triệu chứng hạ đường huyết.

           Khi có biến chứng TKTC biểu lộ ở các cơ quan, có nghĩa là các biến chứng đã lan tỏa nhiều nơi.

            Do tổn thương TKTC thường biểu lộ sớm ở hệ tim mạch, do đó người ta thường phát hiện sớm biến chứng TKTC ở hệ tim mạch bằng các nghiệm pháp phức tạp chỉ thực hiện trong bệnh viện.

           Biến chứng TKNB

           Khi có biến chứng TKNB, tùy BN có thể biểu hiện đơn TK hay đa TK hoặc cả hai. Bệnh đơn TK tương đối hiếm:

           - Tổn thương TK sọ III, IV, VI, VII: có thể biểu lộ các triệu chứng như mắt lé, nhìn đôi, hay sụp mi.

           - TK ở tay, ở chân làm BN có triệu chứng bàn tay rớt, bàn chân rớt( không mang được dép).

           Bệnh đa TK như: tê, mỏi, dị cảm, đôi khi đau nhức cấp tính teo cơ hoặc mất cảm giác ở hai chi đối xứng: thường gặp hơn ở hai chi dưới. Một số trường hợp gặp ở hai chi dưới và hai bàn tay. Hiếm hơn ở hai chi dưới và hai cánh tay.

           Bệnh ĐTĐ càng lâu năm càng dễ có biến chứng TK. Đau nhức là triệu chứng hay gặp và làm người bệnh khó chịu. Nhức mỏi là triệu chứng thường gặp trong biến chứng TK ở bệnh ĐTĐ. Ngoại trừ bệnh ác tính, chúng ta cần chú ý tìm những nguyên nhân khác.

           Chăm sóc điều trị

           Đối với đau nhức do bệnh TK ĐTĐ:Khi đau với tăng cảm giác: có thể do bệnh lý đơn TK, thường không có điều trị hiệu quả và chuyên biệt. Kiểm soát tốt đường huyết có thể làm giảm triệu chứng.

           Đau mạn tính: có thể thoa kem ớt (có chất capsaicin), dùng amitryptyline hoặc thuốc giảm đau tùy tình trạng BN và sự quyết định của bác sĩ.

           Khi mất cảm giác thường không có điều trị chuyên biệt. Cần chú ý tránh sang chấn nhiều lần, bỏng, chấn thương xương khớp hay loét.

            Khi vận động yếu thường đưa đến yếu cơ và teo cơ, do đó vật lý trị liệu là cần thiết để phục hồi chức năng vận động.

           Chăm sóc BN có biến chứng TKTC

           Khi có tụt áp huyết tư thế, BN có thể xây xẩm hay chóng mặt khi đứng dậy. Các phương pháp chống đỡ bao gồm: di chuyển chậm từ nằm sang ngồi. Có thể sử dụng thêm muối, fludrocortisone tùy thuộc vào sự đánh giá của bác sĩ.

            Khi có biến chứng bàng quang TK, bàng quang luôn ứ đọng nước tiểu, hay tiểu không hết. Cần chú ý nhiễm trùng tiểu, cần làm các xét nghiệm nước tiểu. Nên ép bằng tay hay thông tiểu mở ra 3 – 6 giờ mỗi ngày, vật lý trị liệu.

           Khi đi tiêu không kiểm soát được: Có thể do nhiều nguyên nhân. Nên đến khám tại bác sĩ chuyên khoa (nội tiết, tiêu hóa) để được chẩn đoán và điều trị.

           Cần cảnh giác gì với nhồi máu cơ tim không đau, thiếu máu cơ tim im lặng:Có thể xảy ra và gây đột tử. Để phát hiện cần phải làm điện tâm đồ ít nhất một năm một lần nếu bình thường. Các phương tiện chẩn đoán cao hơn như đo điện tâm đồ 24 giờ (Holter), nghiệm pháp gắng sức tùy theo tình trạng BN và sự đánh giá của thầy thuốc.

Cần theo dõi chặt chẽ đường huyết và thử lại ngay khi nghi ngờ đẻ phát hiện kịp thời hạ đường huyết không có triệu chứng báo trước?