Các nhà nghiên cứu trên khắp thế giới vẫn tiếp tục thử nghiệm các cách tiếp cận mới đối với SARS-CoV-2 và các lựa chọn điều trị đầy hứa hẹn cho COVID-19. Hiện đã có thêm các tiến bộ về vắc xin và phương pháp điều trị…
Phát triển test nhanh giúp chẩn đoán sớm, ngăn chặn kịp thời nguồn lây
Một trong những điều cần thiết nhất trong việc kiểm soát sự lây lan của COVID-19 là xét nghiệm hiệu quả. Để đạt được mục tiêu này, một nhóm các nhà nghiên cứu tại Đại học Colorado Boulder, Hoa Kỳ, đã phát triển một thử nghiệm có thể đưa ra kết quả trong vòng 45 phút.
Theo các nhà khoa học, việc thu thập mẫu cho xét nghiệm này rất đơn giản: Người bệnh chỉ cần khạc nhổ vào một cái ống, thêm một dung dịch đặc biệt vào mẫu đờm này, bịt kín ống và gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích.
Trong nghiên cứu, thử nghiệm đã dự đoán chính xác 100% tất cả các mẫu âm tính, và 29 trong số 30 mẫu dương tính được dự đoán chính xác. Nicholas Meyerson, Ph.D., tác giả chính cho biết. Các xét nghiệm nhanh này có thể giúp phát hiện những người mang SARS-CoV-2 không có triệu chứng, những người có thể vô tình góp phần vào sự lây lan của virus.
Giáo sư Roy Parker, giám đốc Viện BioFrontiers của trường đại học và là tác giả cấp cao của bài báo nghiên cứu, đã nhận xét rằng: Mô hình của chúng tôi cho thấy rằng một xét nghiệm nhạy cảm hay siêu nhạy không phải là điều quan trọng. Điều quan trọng là chúng ta phải xét nghiệm thường xuyên, với kết quả xét nghiệm trả về càng nhanh càng tốt, giúp xác định nhiều người nhiễm bệnh nhanh hơn và có thể hạn chế các ca nhiễm mới.
Cơ hội thứ hai cho Oxit Nitric
Nitric oxide là một loại khí mà các bác sĩ đôi khi sử dụng để điều trị cho những người có lượng oxy trong máu rất thấp. Mặc dù các nhà nghiên cứu đã lưu ý rằng phương pháp này dường như không cải thiện tỷ lệ tử vong ở những bệnh nhân này, nhưng nitric oxide đã chứng minh một khả năng đáng ngạc nhiên và đã lọt vào mắt xanh của các nhà nghiên cứu tại Trường Y khoa và Khoa học Sức khỏe Đại học George Washington.
Các thí nghiệm trước đây trong nuôi cấy tế bào đã chỉ ra rằng oxide nitric có thể ngăn chặn sự nhân lên của virus SARS-CoV, loại virus gây bệnh SARS. Với sự tương đồng về mặt di truyền của SARS-CoV và SARS-CoV-2 - trình tự nucleotide của chúng có độ giống nhau xấp xỉ 79% - các nhà nghiên cứu cho rằng oxide nitric cũng có thể ức chế coronavirus mới này.
Các nhà nghiên cứu cũng cho rằng khí này có thể giúp làm giảm một số triệu chứng có thể gây tử vong của COVID-19, căn bệnh mà SARS-CoV-2 gây ra. Do đó, họ khuyến khích các nhà khoa học khác xem xét tiềm năng điều trị của oxide nitric trong bối cảnh của đại dịch hiện nay.
“Nitric oxide đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì chức năng mạch máu bình thường và ngăn chặn các đợt viêm góp phần gây tổn thương phổi cấp tính và hội chứng suy hô hấp cấp tính”. Đồng tác giả của bài đánh giá, Tiến sĩ Adam Friedman giải thích. Ông cho biết thêm: Các biện pháp can thiệp nhằm bảo vệ chống lại tổn thương phổi cấp tính và hội chứng suy hô hấp cấp tính có thể đóng một vai trò quan trọng đối với bệnh nhân và hệ thống y tế trong thời kỳ đại dịch.
Thử nghiệm mới để tận dụng thuốc sẵn có
Nhiều nhóm nghiên cứu đang tìm cách phát triển các liệu pháp chuyên dụng cho COVID-19, nhưng việc tạo ra một loại thuốc mới thực sự có thể mất một thời gian rất dài. Vì thời gian là điều cốt yếu trong việc ngăn chặn đại dịch COVID-19 hiện nay, một số nhà điều tra đã quyết định thực hiện một cách tiếp cận khác, bằng cách đánh giá lại tiềm năng của các loại thuốc hiện có.
Lợi ích chính của việc thử nghiệm các loại thuốc có sẵn là những loại thuốc này đã vượt qua các thử nghiệm an toàn trên người và tất cả những gì cần làm là chứng minh hiệu quả của chúng trong việc đối phó với COVID-19.
Với suy nghĩ này, các nhà nghiên cứu từ Đại học Yale, Hoa Kỳ, sau khi chắt lọc từ 12.000 loại thuốc đã được Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) phê duyệt hoặc đang ở giai đoạn thử nghiệm lâm sàng đã lựa chọn được 13 loại thuốc có nhiều khả năng hoạt động chống lại SARS-CoV-2.
Trong số 13 loại thuốc này, các nhà nghiên cứu hy vọng nhiều nhất vào LAM-002A (apilimod) điều trị ung thư hạch thể nang và các bệnh tự miễn khác. Nhóm nghiên cứu hiện đã bắt đầu hợp tác với công ty dược phẩm sinh học AI Therapeutics để bắt đầu thử nghiệm lâm sàng giai đoạn II về khả năng chống lại SARS-CoV-2 của LAM-002A.
Tiến bộ trong công cuộc điều chế vắc xin
Nghiên cứu về vắc-xin cũng đang được thực hiện ở tốc độ tối đa. Hai tuần trước, các nhà nghiên cứu từ Đại học Texas tại Austin cho biết họ đã phát triển một phiên bản sửa đổi của protein gai của SARS-CoV-2, có thể giúp tăng tốc sản xuất vắc xin.
Các protein gai cho phép virus bám vào và lây nhiễm sang các tế bào khỏe mạnh, nhưng các nhà khoa học cũng sử dụng chúng trong vắc xin để "dạy" hệ thống miễn dịch phát hiện các virus có protein gai.
Nhóm nghiên cứu trước đây đã mô tả được cấu trúc của protein gai của SARS-CoV-2. Với những nỗ lực gần đây, họ mong muốn tạo ra một loại protein gai ổn định hơn, có khả năng chịu áp lực nhiệt tốt hơn và dễ vận chuyển hơn.
Sau khi xem xét 100 phiên bản sửa đổi của protein gai của SARS-CoV-2, các nhà khoa học đã có thể xác định 26 phiên bản ổn định nhất. Cuối cùng, họ kết hợp bốn trong số 26 sửa đổi tốt nhất để có được phiên bản protein cuối cùng, mà họ đặt tên là “HexaPro”.
Nhóm nghiên cứu cho biết HexaPro cuối cùng có thể giúp đưa vắc xin COVID-19 đến với nhiều người hơn, nhanh hơn. Tác giả chính của nghiên cứ, GS Jason McLellan, cho biết: Tùy thuộc vào loại vắc-xin, phiên bản cải tiến của protein này có thể giảm kích thước của mỗi liều vắc xin hoặc tăng tốc độ sản xuất vắc-xin. Dù bằng cách nào, cũng sẽ có nhiều bệnh nhân được tiếp cận với vắc xin nhanh hơn.
Vắc xin thử nghiệm thành công trên khỉ
Các nhà nghiên cứu khác đang nghiên cứu các vắc-xin thử nghiệm khác nhau và tiềm năng của chúng trong việc ngăn chặn SARS-CoV-2. Mới đây, các nhà nghiên cứu từ Trung tâm Y tế Beth Israel Deaconess, ở Boston, Hoa Kỳ, cộng tác với tập đoàn Johnson & Johnson, đã báo cáo một số thành công sơ bộ với vắc xin của họ. Họ giải thích rằng vắc xin của họ dựa trên một loại adenovirus - một loại virus cảm lạnh thông thường - mang protein gai của SARS-CoV-2. Nhóm nghiên cứu đã thí nghiệm trên 52 con khỉ macaque rhesus. Họ đã tiêm chủng cho 32 con khỉ một liều duy nhất của các phiên bản vắc-xin thử nghiệm khác nhau, và tiêm những con còn lại bằng giả dược.
Chỉ có sáu trong số những con khỉ được tiêm phiên bản vắc-xin mà các nhà nghiên cứu cho là tối ưu. Sau 6 tuần, các nhà khoa học cho tất cả khỉ tiếp xúc với SARS-CoV-2, để xem liệu vắc-xin có tác dụng gì không. Trong số sáu con khỉ được tiêm vắc xin được cho là tối ưu, không có trường hợp nào xuất hiện SARS-CoV-2 trong phổi và chỉ một con có dấu vết của virus trong mũi, cho thấy rằng vắc xin đã đẩy lùi được virus. Hiện tại, các nhà nghiên cứu đã bắt đầu thử nghiệm lâm sàng trên người.
Tiến sĩ Barouch đồng tác giả nghiên cứu cho biết thêm: Chúng tôi mong đợi kết quả của các thử nghiệm lâm sàng sẽ xác định được tính an toàn và khả năng sinh miễn dịch, và cuối cùng là hiệu quả của vắc-xin trên người.